SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI SAI CÁCH, THÔNG TIN THẾ GIỚI ẢO NHƯNG HỆ LỤY THẬT

Cứ vào dịp trước, trong hoặc sau khi Việt Nam tổ chức hoặc chuẩn bị tổ chức các sự kiện quan trọng của đất nước, hàng loạt những trang web, trang báo, những “câu lạc bộ”, diễn đàn trên các trang mạng xã hội do những nhân vật chống đối, các thế lực thù địch ở nước ngoài lại “rầm rộ” đăng tải thông tin sai trái, bịa đặt, vu khống với mục đích làm giảm giá trị của các sự kiện, hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, vai trò của quần chúng nhân dân, gây chia rẽ quân đội với công an... Chiêu trò không có gì mới, nhưng thủ đoạn ngày càng tinh vi. Người dùng mạng xã hội nếu không tỉnh táo sẽ mắc mưu. Đăng tải thông tin trên thế giới ảo không đúng sẽ nhận lại hệ lụy. Dưới đây là ý kiến phân tích của các chuyên gia, nhà lãnh đạo, quản lý cũng như kinh nghiệm sử dụng mạng xã hội của quân đội nhiều nước trên thế giới. 

Mạng xã hội, một thực tế không thể chối bỏ trong xã hội

Ngày nay, mạng xã hội là một thực tế không thể chối bỏ trong xã hội hiện tại. Nó giúp các cá nhân bộc lộ cảm xúc, kết nối, chia sẻ với nhau, với cộng đồng thông qua những ứng dụng của internet. Mạng xã hội là một phương tiện cần thiết, phù hợp nếu mỗi người hiểu biết sử dụng nó đúng cách.

Tuy nhiên, sử dụng mạng xã hội thế nào cho đúng cách, không bị các thế lực thù địch lợi dụng hay nói cách khác, làm thế nào để không vô tình trở thành những cái máy nhân bản những thông tin không có lợi cho đất nước là điều mà mỗi người sử dụng mạng xã hội phải thực sự quan tâm. Gần đây, nhiều người sử dụng mạng xã hội, trong đó có cả một số nhà báo, đã đưa lên trang cá nhân của mình những điều mà khi đọc, khi xem, phần lớn cộng đồng đều phản đối, thậm chí lên án. Có thể sẽ vẫn tiếp tục có những việc tương tự xảy ra nếu như người dùng facebook không biết tiết chế, điều chỉnh bản thân mình. Chỉ cần nêu ví dụ đơn giản: Có nhà báo, trước chuyến công tác quan trọng, cần sự bí mật mà anh ta đưa hết thông tin, hình ảnh lên facebook thì ảnh hưởng ngay đến kết quả, hiệu quả công việc. Suy cho cùng, cách kết nối, chia sẻ trên mạng xã hội của các cá nhân cũng vẫn là cách ứng xử của mỗi con người.

Thủ đoạn tung hỏa mù trên mạng xã hội

Internet, môi trường tồn tại của mạng xã hội đang xóa nhòa khoảng cách địa lý. Những động thái dù là nhỏ nhất của một quốc gia, thậm chí của một cá nhân, cũng ngay lập tức được cập nhật trên các trang mạng xã hội. Lợi dụng điều này, các tờ báo, trang tin phản động liên tục cập nhật thông tin về những mặt còn tồn tại trong xã hội, “nhào nặn” thông tin với mục đích phá hoại, rồi tung lên các trang mạng xã hội.

Lợi dụng sự phát triển của các trang mạng xã hội, sự cả tin của một số người, tâm lý đám đông của những người sử dụng mạng xã hội, các trang báo, trang tin đã liên tục đổi mới phương thức hoạt động. Dùng mạng xã hội đăng tải bài viết; kết bạn với những người sử dụng mạng xã hội trong nước để đưa thông tin thật giả lẫn lộn, nhằm tạo ra sự nghi hoặc và kích động người sử dụng mạng xã hội là chiêu trò mà các thế lực thù địch sử dụng để đẩy mạnh quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam. Những người có dụng ý và hành động như vậy, có thể gọi chung là tội phạm không gian ảo. Tội phạm không gian ảo là nhóm tội phạm có thể bị xếp vào nhóm những nguy cơ đe dọa an ninh cao với đất nước.

Đánh giá về sự nguy hiểm của những thông tin kiểu “mập mờ đánh lận con đen” của các thế lực thù địch cho thấy: Tác hại của thông tin sai trái, độc hại là rất lớn; nó không chỉ gây bất lợi cho sự ổn định an ninh chính trị mà còn làm ô nhiễm môi trường thông tin xã hội. Nó tựa như bụi bẩn, khói đen trộn lẫn vào không khí, người đi đường hít thở phải nó, gây ngạt thở, giàn giụa nước mắt và ho sặc sụa hoặc ví như nước sạch bị ô nhiễm tanh hôi của phế thải, làm người dùng sinh bệnh hiểm nghèo, lây nhiễm ung thư.

Có thể thấy rõ, việc “tung” những thông tin sai trái, bóp méo sự thật không chỉ xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, điều lệnh, kỷ luật của quân đội, hạ thấp uy tín, danh dự của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, quân đội mà còn gây nhiễu loạn thông tin, tạo sự phân tâm trong xã hội, gieo rắc sự hoài nghi, bi quan, chán nản, thất vọng, thậm chí mất phương hướng, mơ hồ về chính trị ở một bộ phận cán bộ, chiến sĩ và nhân dân.

Những chiêu trò lừa người tham gia mạng xã hội

Các đối tượng xấu thường sử dụng chiêu trò gì để lừa những người tham gia mạng xã hội? Trước hết, cần nhận diện những trang báo, trang thông tin, những diễn đàn trên mạng xã hội đã và đang hằng ngày liên tục đăng tải những thông tin xấu độc. Để thu hút người truy cập, trong giai đoạn đầu, những nhóm quản trị các trang web, các diễn đàn này đã cố gắng tổng hợp, đăng tải các tin tức từ nguồn báo chí chính thống và các nguồn tin từ nước ngoài theo kiểu có vẻ “khách quan”. Khi đã thu hút một số lượng công chúng truy cập thường xuyên, chúng cài dần các thông tin xấu độc, theo tỷ lệ tăng dần cả về số lượng và mức độ bịa đặt, bóp méo sự thật. Luận điệu phản động, sai trái cũng sẽ tăng dần. Chính vì thế, nhiều người truy cập mạng, đặc biệt là giới trẻ, chỉ đọc báo mạng thông qua đường dẫn (link) của bạn bè trên mạng xã hội, dễ dàng “mắc mưu” của các thế lực thù địch, dễ bị dẫn dắt và bị động trong việc tiếp nhận thông tin xấu độc. Những thủ đoạn ngày càng tinh vi của các thế lực thù địch như: Thuê người làm dữ liệu giả (ảnh, video clip, audio hiện trường) để đưa lên mạng xã hội, các diễn đàn. Đây là một thủ đoạn khá thông dụng hiện nay, các thế lực thù địch thường xuyên sử dụng để xuyên tạc sự thật, cung cấp thông tin sai lệch về các cá nhân v.v.; dùng kỹ thuật và công nghệ để chỉnh sửa dữ liệu cũ, chỉnh sửa hình ảnh, cắt ghép, tạo bằng chứng và thông tin giả; tự bịa ra các bài phỏng vấn nhân vật, sự kiện, bịa đặt các trang hồ sơ liên quan đến các nhân vật nổi tiếng, các nhà lãnh đạo, thân nhân của họ và kích thích trí tò mò của công chúng bằng “thông tin lề trái, thông tin bí mật”.

            Cách thức mà các thế lực phản động sử dụng nhiều nhất trong thời gian gần đây là: Kết bạn với những người dùng facebook, chủ yếu là những người có uy tín, các nhà báo, trí thức, những người có ảnh hưởng trong cộng đồng mạng… tìm chọn trích dẫn những câu nói, phát biểu, bình luận của họ về một vấn đề nào đó, sau đó đưa vào bài phân tích và bóp méo, xuyên tạc sự việc theo ý đồ của họ.

            “Chuyển lửa” qua mạng xã hội

            Một sự thật không thể phủ nhận là sau hơn 30 năm tiến hành công cuộc đổi mới đất nước, Việt Nam đã có bước phát triển mạnh mẽ, cuộc sống người dân có nhiều thay đổi theo hướng tích cực. Những thành quả của chúng ta càng rực rỡ, các thế lực thù địch càng điên cuồng chống phá, với thủ đoạn ngày càng tinh vi.

            Nếu như trước kia, các tổ chức phản động thường manh động tổ chức thành các nhóm trực tiếp về Việt Nam chống phá, thì ngày nay phương thức chống phá đã dần thay đổi. Chúng tập trung mạnh vào việc sử dụng truyền thông, mạng xã hội như một công cụ để thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, đặc biệt ở những cơ quan trọng yếu, tầng lớp thanh niên. Hoạt động này được ví như việc “chuyển lửa” qua mạng xã hội.

            Để thực hiện mục tiêu trên, các thế lực thù địch sử dụng hệ thống thông tin đại chúng gồm hàng trăm tờ báo, hàng chục đài phát thanh, truyền hình, mạng xã hội hằng ngày chuyển tải vào Việt Nam một lượng lớn thông tin phản động để tuyên truyền, xuyên tạc, kích động phá hoại tư tưởng ở nhiều giai tầng xã hội. Đã có nhiều “chiến dịch” được thực hiện trong các dịp đất nước diễn ra các sự kiện quan trọng, như: “chuyển lửa về quê nhà”, “góp gió thành bão”, “ngọn nến dân chủ”, “niềm tin thắng bạo lực”…

            Cách thức hoạt động chống phá của các tổ chức phản động còn thể hiện ở trình độ “ngụy trang” vô cùng khéo léo. Hàng loạt cây viết ngày đêm theo dõi những diễn biến, động thái nhỏ nhất tại Việt Nam, tìm ra những sơ hở hay những điểm còn tồn tại trong quá trình phát triển của đất nước, từ đó xuyên tạc, bóp méo thông tin, làm cho một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, công chức, quần chúng nhân dân… hoang mang. Không ít những người có tư tưởng không vững vàng đã tin vào những thông tin này, và không ít người đã thay đổi quan điểm, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” tư tưởng. Một số cán bộ đảng viên thậm chí đã công khai bộc lộ quan điểm sai trái, phụ họa với luận điểm của các thế lực phản động, cổ vũ đa nguyên, đa đảng, thúc đẩy hình thành cái gọi là “xã hội dân sự” theo tiêu chí phương Tây.

            Tinh vi hơn nữa, các trang thông tin, trang web phản động đã lợi dụng chính sách tự do báo chí của Việt Nam, đưa ra các bài viết, bài phân tích dựa vào “hơi hướng” của những bài viết phản biện từ báo chí trong nước về những vấn đề nhạy cảm như chính sách điều tiết kinh tế; vấn đề biên giới lãnh thổ; các dự án lớn… nhưng khéo léo “cài” vào đó những câu từ làm sai lệch nội dung thông tin, làm cho người dân trong nước, cộng đồng quốc tế có cái nhìn sai lệch về những vấn đề hệ trọng của đất nước. Chúng lợi dụng việc một số tờ báo trong nước chạy theo xu hướng thương mại hóa, chạy theo thị hiếu tầm thường, thiên về phản ánh mặt trái, mặt tiêu cực của xã hội, coi nhẹ chức năng định hướng dư luận…, dùng các thông tin từ các trang báo này để thổi phồng những điểm hạn chế, tồn tại, bóp méo sự thật về thực trạng của Việt Nam, tạo cảm giác không tốt về đất nước, về hình ảnh người cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân.

            Không khó để bắt gặp hàng loạt những cái tên rất “mỹ miều” của các trang cá nhân, các diễn đàn mở, các nhóm, hội trên mạng xã hội được lập ra bởi một nhóm hay một cá nhân để đăng tải lại các bài viết, các ý kiến của những người mang danh nhà báo, nhưng thực chất chỉ là cộng tác viên, những nhà “dân chủ” giả hiệu... Có không ít những trang cá nhân hay diễn đàn có sự tham gia của nhiều thành viên, đủ mọi tầng lớp.

            Những lời lẽ bình luận cũng đủ cả. Cái chung lớn nhất của các “câu lạc bộ”, nhóm, hội, diễn đàn trên mạng xã hội được lập ra là thông tin hổ lốn, thật giả lẫn lộn, chủ yếu là ý kiến tỏ thái độ bất mãn, bất đồng, trái chiều, kích động… Tất cả nhằm khoét sâu những hạn chế tồn tại, đang hoặc chưa sửa chữa. Thậm chí, chúng công khai chống đối, đả kích đường lối chủ trương, chính sách và điều hành của Chính phủ trên các lĩnh vực kinh tế-xã hội; phá hoại chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc; tung thông tin hỏa mù về công tác cán bộ ở các cấp, đặc biệt là cấp cao; kích động gây chia rẽ Việt Nam với các nước…

            Thế giới ảo, nhưng hiểm họa là có thật

            Tại sao những trang tin, những trang báo phản động... trên mạng xã hội vẫn tồn tại?

            Có một thực tế, không quá khó để bắt gặp hàng vạn cán bộ, công chức vẫn miệt mài “lướt phây” trong giờ hành chính. Không quá khó để tìm ra những thông tin mang tính chất nội bộ của nhiều cơ quan được vô tình hay cố tình đăng lên facebook. Sự bất cẩn, sự lỏng lẻo trong quản lý và sự vô tâm của không ít người khi sử dụng mạng xã hội… thực sự là mảnh đất màu mỡ để các thế lực phản động gieo mầm tai họa.

            Mạng xã hội như cây cầu nối gần mọi người lại với nhau, nhiều cảnh đời khổ đau bất hạnh đã được cộng đồng chia sẻ, giúp đỡ; những người thân đã tìm thấy nhau… Nhưng trên “cây cầu thông tin” ấy cũng ẩn chứa nhiều hiểm họa khôn lường nếu ta đi sai đường. Đã có người mất mạng chỉ vì một vài lời đăng trên facebook. Đã có người mất việc, mất danh dự cũng vì facebook. Rất nhiều người khác thậm chí đã mất đi quyền riêng tư khi tài khoản bị tội phạm mạng tấn công, chiếm quyền sử dụng… Thế giới ảo, nhưng hiểm họa là có thật.

            Làm thế nào để trở thành những người sử dụng các sản phẩm công nghệ thông tin một cách thông minh? Làm thế nào để xây dựng trận địa tư tưởng vững vàng trong một thế giới tràn ngập thông tin? Làm thế nào để không tự biến mình thành mảnh đất để các thế lực thù địch gieo rắc mầm tai họa?

            Câu trả lời của mỗi người là không hoàn toàn giống nhau, nhưng có một điểm chung là mỗi người khi tham gia các trang mạng xã hội hay phát ngôn trên các phương tiện truyền thông đều phải nêu cao ý thức trách nhiệm. Trước hết cần nhận diện rõ những trang mạng, những diễn đàn... đăng thông tin sai sự thật; chủ động phản bác những luận điệu xuyên tạc, bóp méo sự thật.

            Quân đội nhiều quốc gia quy định nghiêm ngặt việc sử dụng mạng xã hội

            Trước những nguy cơ có thể lộ, lọt thông tin mật của quân đội trên mạng xã hội, quân đội nhiều quốc gia đã có những quy định nghiêm ngặt về việc sử dụng mạng xã hội. Một trong những nguyên tắc bất di bất dịch là các quân nhân không được đăng những hình ảnh hay bình luận có thể gây ảnh hưởng xấu tới quân đội và không được đưa những thông tin nhạy cảm lên mạng khi chưa được phép.

            Để không gây hậu quả xấu khi sử dụng mạng xã hội, quân đội nhiều nước đã phát hành những cẩm nang hướng dẫn sử dụng mạng xã hội đúng cách. Rất nhiều yêu cầu cụ thể được in trong các cuốn sổ tay và phát cho các quân nhân, như cấm tuyệt đối việc đăng thông tin, ảnh về nơi đóng quân, các khu vực đặc biệt của quân đội, việc hành quân, quy mô lực lượng, trang bị vũ khí của đơn vị. Thậm chí, các phi công Mỹ còn bị cấm sử dụng thông tin cá nhân liên quan đến quân đội để đăng ký các tài khoản mạng xã hội.

            Vài năm gần đây, trong Quân đội I-xra-en đã xảy ra nhiều vụ việc tiêu cực do sự thiếu hiểu biết của các binh sĩ I-xra-en khi sử dụng facebook. Quân đội I-xra-en đã lập ra danh sách một số quy định cơ bản nhằm bảo vệ bí mật quốc gia. Theo đó, những người giữ vị trí quan trọng trong ngành tình báo bị cấm mở các tài khoản cá nhân hoặc đăng hình ảnh trên các mạng xã hội như: Facebook, Instagram, Twitter. Những người khác có thể sử dụng mạng xã hội nhưng không được đăng ảnh mặc quân phục hoặc những ảnh cho thấy họ đang phục vụ trong quân đội.

            Tương tự, Quân đội Anh cũng có những hướng dẫn cụ thể về việc các binh sĩ sử dụng mạng xã hội tại Anh và khi làm nhiệm vụ ở nước ngoài. Các binh sĩ Anh được khuyến cáo không nên chụp ảnh bằng điện thoại thông minh trong mọi hoàn cảnh. Bên cạnh đó, để thường xuyên giáo dục binh sĩ về các chuẩn mực, kỷ luật và cách quản lý, sử dụng mạng xã hội một cách chuyên nghiệp, tại nhiều doanh trại thuộc quân đội Anh thường xuyên diễn ra các khóa huấn luyện về truyền thông xã hội và có cả một đội ngũ chuyên trách về lĩnh vực này.

            Có thể thấy rằng, ý thức được sự an toàn cho bản thân, cho cơ quan, cho đất nước thông qua những hành động nhỏ nhất khi sử dụng những công cụ mang tính toàn cầu như mạng xã hội chính là mỗi người chúng ta đang góp phần ngăn chặn và đẩy lùi những chiêu bài “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Các quân nhân sử dụng mạng xã hội cần biết rằng kẻ thù vẫn đang theo dõi chúng ta.

        P.C.Kiên (T1)